آدامس
آدامس نوعی جویدنیِ مصنوعی است که برای خوشبوکردن دهان، سرگرمی یا مزایای احتمالی آن بکار میرود. در قدیم به گونهای آدامسِ رایج در ایران سَقِّز گفته میشد. مواد تشکیلدهندهٔ آدامسهای امروزی عبارتند از پایهٔ آدامس، شیرینکنندهها، شیرینکنندههای قوی، نرمکنندهها، شیرهٔ ذرت، طعمدهندهها، اجزاء فعال و رنگهای خوراکی.
اجداد آدامسهای جویدنی از روییدنیهای طبیعی ساخته میشدند و فقط به دنبال چیزی برای جویدن بودند. در جویدنیهای اولیه به فواید تغذیهای یا تحریک اشتها یا تمیز کردن دندان یا تمیز کردن تنفس توجه نمیشد. در قدیم صمغ بهدستآمده از قطران پوست درختِ غان را میجویدهاند. پارافین هم یک پایهٔ آدامس رایجِ دیگر بود، گرچه نمیتوان آن را تا زمانی که در دهان گرم و مرطوب شود، جوید.
پیشینهٔ آدامسهای امروزی به دههٔ ۱۸۶۰ میلادی بازمیگردد؛ هنگامی که مادهای به نام چیکله (chicle) تولید شد.
سدههاست که از آدامس برای تمیز کردن دهان یا خوشبو کردن تنفس استفاده شدهاست. اولین روش آدامسسازی در سال ۱۸۶۹ (۱۴۸ سال پیش) ابداع شد و ۵۹ سال بعد، یعنی در سال ۱۹۲۸، آدامسهایی تولید شد که مواد دارویی به آنها اضافه میشد تا هنگام جویدن، مصرفکننده آنها را دریافت کند.
اولین آدامس طعمدار توسط یک داروساز به نام جان کولگان در دهه ۱۸۶۰ اختراع شد. کولگان، شکر پودر شده را با شیره انگم خوشبو (بالزام) به عنوان طعمدهنده مخلوط کرد و آدامسهای باریکی را ساخت و نام آن را تافی تلو گذاشت.
امروزه اغلب از شیرینکنندههای مصنوعی، ازقبیل ساخارین، آسپارتام، آس سولفام و سیکلامات جهت طعمدار کردن آدامسها استفاده میشود. مقدار موجودِ چنین شیرینکنندههایی در موادی ازقبیل برخی مواد شیرین ازجمله نوشابههای رژیمی و آدامسها آنقدر نیست که از حد مجاز بیشتر شود؛ اما مضرات پنهان در استفاده از این طعم دهندهها هنوز مشخص نشده است.