روش و طرز تهیه انواع قهوه، بهترین قهوه اسپرسو و فرانسه را در خانه خود بنوشید.
شما قهوه را کجا میل میکنید؟
تصور عموم مردم بر این است که تهیه قهوه فرایند سخت و پیچیدهای است و به دستگاههای حرفهای و گران قیمت نیاز دارد، به همین دلیل بیشتر افراد قهوه را تنها در کافهها میل میکنند. در این مقاله میخواهیم این تصور را تغییر دهیم و چند روش از سادهترین روشهای تهیه قهوه در خانه را به شما آموزش دهیم.
در روشهایی که ما قصد داریم به شما آموزش دهیم به دستگاههای گران قیمت اصلا نیاز نمیباشد و با یک قهوه جوش، فرنچ پرس و یا یک موکاپات شما به راحتی میتوانید قهوهای با کیفیت تهیه کنید.
روش تهیه قهوه ترک
قهوه ترک
مواد و وسایلی که برای تهیه یک قهوه ترک عالی نیاز دارید عبارت است از: قهوه جوش (جذوه)، پودر قهوه ترک با کیفیت، آب سرد و شکر (در صورت نیاز).
ابتدا به ازای هر فنجان قهوه، یک فنجان آب سرد به داخل قهوه جوش (جذوه) بریزید، سپس به ازای هر فنجان یک تا دو قاشق چایخوری سر پر قهوه ترک به آن اضافه کنید. اگر تمایل دارید قهوه شما کمی شیرین باشد در این مرحله میتوانید شکر و یا قند را به قهوه جوش اضافه کنید و آنها را هم بزنید تا محلولی یک دست آماده شود. اکنون قهوه جوش را بر روی حرارت خیلی ملایم قرار دهید.
توجه داشته باشید پس از قرار دادن قهوه جوش بر روی حرارت از هم زدن آن خودداری کنید. هر چه زمان بیشتری برای تهیه قهوه صرف شود کیفیت قهوه به دست آمده بیشتر خواهد بود. دلیل استفاده از آب سرد هم همین موضوع است که قهوه در زمان بیشتری آماده شود. دقت داشته باشید که هنگامی که قهوه بر روی حرارت قرار دارد قاشق را درون قهوه جوش قرار ندهید زیرا از ایجاد کف و حرکت قهوه به بالا جلوگیری میکند.
پس از گذشت چند دقیقه لایهای غلیظ از قهوه بر روی قهوه جوش تشکیل میشود. پس از تشکیل لایه که به آن فوم قهوه میگویند قهوه جوش را از روی حرارت برداشته و لایهی تشکیل شده را با قاشق به داخل فنجان بریزید و مجدد قهوه جوش را بر روی حرارت قرار دهید. این کار را تا سه بار میتوانید انجام دهید.
البته باید توجه کنید که در حین انجام کار، قهوه نباید قل خورده و یا به جوش آید. پس از این که فوم را درون فنجان ریختید قهوه را مجددا بر روی حرارت قرار دهید و قبل از جوش آمدن قهوه آن را به فنجان خود اضافه کنید.
اکنون قهوه بینظیر شما آماده است. قهوه ترک را در کشورهای عربی و ترکیه به همراه شیرینی، باقلوا و یک لیوان آب سرو میکنند.
روش تهیه قهوه اسپرسو با موکاپات
قهوه اسپرسو با موکاپات
برای تهیه قهوه اسپرسو ی باکیفیت شما به یک دستگاه گران قیمت نیاز ندارید و به راحتی با یک موکاپات میتوانید قهوهای با کیفیت تهیه کنید. برای تهیه قهوه اسپرسو شما به قهوه آسیاب شده برای اسپرسو، آب، موکاپات و شکر (در صورت تمایل) نیاز دارید. قبل از انجام فرآیند دم کردن قهوه توجه داشته باشید که آسیاب قهوه شما باید مدیوم باشد و حتما به فروشنده قهوه ذکر کنید که به وسیله موکاپات قصد دارید قهوه تهیه کنید.
ابتدا آب جوش را داخل مخزن آب موکاپات بریزید و تا زیر سوپاپ آن را پر کنید (توجه داشته باشید که آب باید جوش باشد و مراقب باشید که دستتان نسوزد، زیرا مخزن به وسیله آب جوش داغ میشود). سپس فیلتر قهوه را بر روی مخرن گذاشته و پودر قهوه را داخل آن بریزید لازم است بدانید که برای تهیه قهوه با موکاپات نباید قهوه را درون فیلتر فشرده کنید. حتما توجه داشته باشید که قهوه در لبه های رزوهای موکاپات وجود نداشته باشد زیرا به مرور زمان باعث خوردگی واشر موکاپات میشود. پس از آن پارچ موکاپات را محکم بر روی آن ببندید.
موکاپات را بر روی شعله گاز قرار دهید (شعله باید زیاد باشد) و منتظر بمانید تا از داخل لولهی پارچ، عصاره قهوه خارج شود. وقتی این فرآیند آغاز شد شعله گاز را کم کنید. توجه کنید که وقتی آب مخزن تمام شد و دیگر قهوه از داخل لوله پارچ خارج نشد سریعا شعله را خاموش کنید، زیرا حرارت اضافی باعث سوختن قهوه میشود.
اکنون قهوه شما آماده است و میتوانید آن را درون فنجان ریخته و در صورت تمایل با کمی شکر میل کنید.
اگر تمایل دارید روی قهوه خود فوم داشته باشید میتوانید با روشی که در ادامه به شما آموزش میدهیم فوم را تهیه کنید.
روش تهیه فوم برای قهوه اسپرسو
در ظرفی مجزا شکر و مقدار کمی قهوه را با هم ترکیب کنید تا محلولی سفت بدست بیاورید سپس آن را با سرعت بسیار بالا هم بزنید تا فوم تهیه شود، اکنون میتوانید این فوم را به فنجان قهوه خود اضافه کنید.
روش تهیه لته
لته یا لاته نوعی نوشیدنی بر پایهی قهوه اسپرسو میباشد. لاته از سه لایهی قهوه اسپرسو، شیر گرم و فوم تشکیل میشود. لاته بیشتر در لیوان سرو میشود و برای تهیهی آن به یک شات اسپرسو، یک و نیم شات شیر گرم و نیم شات فوم نیاز دارید که به ترتیب بر روی هم ریخته میشوند یعنی لایهی اول یک شات اسپرسو، لایهی دوم یک و نیم شات شیر گرم و لایهی سوم نیم شات فوم است.
روش تهیهی قهوه اسپرسو با استفاده از موکاپات در بالا آموزش داده شد. برای تهیه شیر گرم کافی است شیر را بر روی اجاق گاز و یا ماکرو فر گرم کنید. اکنون روش تهیهی فوم را به شما آموزش میدهیم.
مقداری شیر را گرم کنید و در یک لیوان بریزید سپس با استفاده از هم زن شیر را به سرعت هم بزنید. با به سرعت هم زدن شیر، فوم شیر ایجاد میشود و باید آن را بر روی لیوان خود اضافه کنید. برای تهیه فوم علاوه بر هم زن میتوانید از فرنچ پرس هم استفاده کنید برای اینکار کافی است که شیر گرم را در فرنچ پرس بریزید و اهرم فیلتر فرنچ پرس را به سرعت بالا و پایین ببرید. با این کار شیر به فوم تبدیل میشود و آن را به لیوان خود اضافه میکنید.
دقت داشته باشید که نسبتها را درست رعایت کنید.
روش تهیه کاپوچینو
کاپوچینو
روش تهیه کاپوچینو کاملا مشابه لاته است و تنها تفاوت این دو نوع نوشیدنی در نسبتهای شیر و فوم شیر است. کاپوچینو از از سه لایهی قهوه اسپرسو، شیر گرم و فوم تشکیل میشود. کاپوچینو بیشتر در فنجانهای بزرگ سرو میشود و برای تهیهی آن به یک شات اسپرسو، یک شات شیر گرم و یک شات فوم نیاز دارید که به ترتیب بر روی هم ریخته میشوند یعنی لایهی اول یک شات اسپرسو، لایهی دوم یک شات شیر گرم و لایهی سوم یک شات فوم است.
طرز تهیهی قهوه اسپرسو، شیر گرم و فوم شیر در بالا آموزش داده شده است.
روش تهیه قهوه فرانسه با فرنچ پرس
روش تهیه قهوه فرانسه با فرنچ پرس
قهوه فرانسه آسیاب درشتتری نسبت به قهوه ترک و اسپرسو دارد و برای تهیهی آن از عموما قهوه برزیلی استفاده میشود. پس اگر قصد دارید قهوه فرانسه را با فرنچ پرس تهیه کنید حتما به فروشندهای که قهوه را از آن تهیه میکنید این موضوع را بگویید. برای تهیه قهوه فرانسه به پودر قهوه، فرنچ پرس، آب جوش و شیر و شکر (در صورت تمایل) نیاز دارید.
به ازای هر قاشق غذاخوری قهوه، نصف فنجان آب جوش نیاز است. این مقدار را میتوان به صورت دلخواه تغییر داد. ابتدا درپوش و اهرم فرنچ پرس را برداشته و قهوه را داخل آن بریزید، سپس مقدار کمی آب جوش را به صورت دورانی طوری که همه قهوه خیس شود و کف کند در فرنچ پرس بریزید. بعد از گذشت 30 ثانیه آن را به صورت ملایم هم بزنید. پس از گذشت 30 ثانیهی دیگر بقیه آب جوش را به آرامی و به صورت دورانی به فرنچ پرس اضافه کنید. درپوش و اهرم فرنچ پرس را در جای خود قرار دهید (توجه داشته باشید که نباید اهرم را به سمت پایین فشار دهید) و به مدت 4 دقیقه صبر کنید تا قهوه آماده شود.
اکنون اهرم را به آرامی به سمت پایین فشار دهید و در آخر قهوه را به آرامی در فنجان بریزید و نوش جان کنید. اگر تمایل داشته باشید در مرحله آخر میتوانید به قهوه خود شیر و شکر نیز اضافه کنید.
کباب کوبیده یکی از انواع کباب های محبوب و خوشمزه ایرانی است که با دستورهای بسیار متنوعی تهیه می شود. به دلیل اینکه در تهیه این کباب معمولا از گوشت گوسفندی استفاده می شود، درست کردن این کباب هزینه زیادی دارد و به همین دلیل ما می توانیم با تغییر در مواد لازم کباب کوبیده، قیمت تمام شده آنرا به صورت کاملا محسوسی کاهش دهیم. با این دستور می توانیم کباب کوبیده خانگی را با قیمت ارزان تر درست کنیم، البته طعم آن تفاوت چندانی ندارد، چون خیلی از کبابی هایی که کباب کوبیده ارزان درست می کنید هم برای کاهش قیمت کباب از این دستور استفاده می کنند،
کباب کوبیده در فر یکی از روش های پخت کباب کوبیده است که برای کسانی که شرایط منقل و زغال را ندارند مناسب می باشد
مواد لازم برای ۴ نفر
گوشت راسته گوساله
۲۵۰ گرم
گوشت قلوه گاه گوساله
۲۵۰ گرم
سویای خیس خورده
۵۰۰ گرم
پیاز رنده شده
۳۰۰ گرم
بکینگ پودر
۱ قاشق چایخوری
نمک
۲ قاشق چایخوری
دنبه
۱۰۰ گرم
فلفل قرمز
¼ قاشق چایخوری
فلفل سیاه
¼ قاشق چایخوری
دستور پخت کباب کوبیده ارزان
مرحله اول
برای تهیه کباب کوبیده ارزان ابتدا ۳ عدد پیاز متوسط را با رنده ریز رنده می کنیم و آب آن را به طور کامل می گیریم. در ادامه پیاز را داخل یک ظرف درب دار می ریزیم و به مدت حدودا ۲ ساعت در یخچال قرار می دهیم تا شیرین شود.
مرحله دوم
توجه داشته باشید که پیاز باید حداقل به مدت دو ساعت در یخچال بماند تا حالت اسیدی آن از بین برود و به اصطلاح چلوکبابی ها شیرین شود. در این مرحله سویا را داخل یک ظرف مناسب می ریزیم و آب اضافه می کنیم.
مرحله سوم
سپس اجازه می دهیم به خوبی خیس بخورد و کاملا نرم شود. در ادامه آب اضافی سویا را با فشار دست می گیریم و آنرا دو مرتبه چرخ می کنیم، سپس داخل یک کاسه مناسب می ریزیم و کنار می گذاریم.
کباب کوبیده مرغ یکی از انواع غذاهای بسیار محبوب و خوشمزه ایرانی است که از نظر ظاهری و متریال شباهت زیادی به کباب کوبیده سنتی دارد
مرحله چهارم
نکته مهم در مورد سویا این است که وزن سویا پس از اینکه آنرا خیساندیم و آب اضافی اش را گرفتیم باید ۵۰۰ گرم باشد. حالا گوشت قلوه گاه و گوشت راسته را یک مرتبه چرخ می کنیم تا با هم یکدست شوند.
مرحله پنجم
در این مرحله سویا چرخ شده و دنبه را به گوشت گوساله اضافه می کنیم و یک یا دو مرتبه با هم چرخ می کنیم تا گوشت، دنبه و سویا با هم به خوبی ترکیب شوند. در ادامه نمک را به مخلوط گوشت و سویا اضافه می کنیم.
مرحله ششم
حالا مخلوط گوشت و سویا را به مدت حدودا ۱۰ دقیقه با دست ورز می دهیم تا کاملا منسجم شود، سپس داخل یک ظرف درب دار می ریزیم و به مدت ۳۰ دقیقه درون یخچال قرار می دهیم تا استراحت کند.
کباب کوبیده یکی از غذاهای بسیار معروف و سنتی ایرانی است که به عنوان یک غذای مجلسی هم شناخته می شود
مرحله هفتم
پس از گذشت ۳۰ دقیقه مخلوط گوشت و سویا را از یخچال خارج می کنیم، سپس پیاز رنده شده را نیز از یخچال خارج می کنیم و ۳۰۰ گرم از آن را به همراه بکینگ پودر، فلفل سیاه و فلفل قرمز به مواد اضافه می کنیم.
مرحله هشتم
حالا مایه کباب را چند دقیقه با دست ورز می دهیم تا مواد با هم کاملا یکدست شوند، سپس یک کاسه آب ولرم جلوی دستمان قرار می دهیم. دستمان را با آب خیس کرده و به اندازه یک نارنگی از مایه کباب بر می داریم.
مرحله نهم
حابا مایه کباب را به شکل گلوله در دستمان حالت می دهیم، سپس سیخ را درون مایه کوبیده قرار می دهیم و با انگشتان دست به آرامی مایه کباب را روی سیخ پهن می کنیم و در پایان انتهای آنرا جمع می کنیم.
مرحله دهم
به همین ترتیب تمام مابه کوبیده را به سیخ می کشیم، سپس منقل ذغال را آماده می کنیم و سیخ ها را روی منقل می چینیم. پس از اینکه کباب ها به خوبی جذب سیخ شدند، به آرامی آنها را می چرخانیم.
مرحله یازدهم
هر چند لحظه یک بار سیخ ها را می چرخانیم تا کباب ها به صورت یکدست بپزند. در پایان در صورت تمایل چند سیخ فلفل و گوجه فرنگی هم کباب می کنیم، سپس کباب کوبیده را به همراه برنج یا نان سرو می کنیم.
تیرامیسو یکی از محبوبترین کیکها و دسرهای ایتالیایی است که برای تهیهٔ آن، بیسکوئیت را که معمولاً بیسکوئیت ساوویاردی است
آغشته به قهوه نموده، سپس آنها را همراه با مخلوط همزدهای از پنیر ماسکارپونه، شکر و زردهٔ تخممرغ به صورت لایه لایه در ظرف گذاشته و با لیکور و کاکائو طعمدارش میکنند.
دسر تیرامیسو با روشهای مختلفی تهیه میشود. در این مطلب طرز تهیه تیرامیسو با پتیبور را به صورت مرحله به مرحله آموزش میدهیم و امیدواریم از تهیه این دسر در منزل نهایت لذت را ببرید.
دسر تیرامیسو از انواع دسر قدیمی ایتالیایی است که پرطرفدار و محبوب است و در طرز تهیه تیرامیسو با پتیبور از مواد سادهای نظیر پنیر ماسکارپونه و خامه و شکر و قهوه غلیظ و پودر کاکائو استفاده میشود
و شما میتوانید این دسر خوش طعم را بهراحتی در منزل تهیه کنید و از طعم بینظیر آن نهایت لذت را ببرید.
دسر با بیسکویت پتیبور، دسر تیرامیسو با پتیبور و دسر هویج با بیسکویت پتیبور از انواع دسرهایی هستند که در روش تهیه آنها از بیسکویت پتیبور استفاده میشود.
بنابراین اگر شما نیز علاقه زیادی به تیرامیسو دارید بهتر است تا پایان مطلب همراه ما باشید تا با دستور تهیه آن آشنا شوید.
مواد لازم
پنیر ماسکارپونه : ۲۰۰ گرم خامه فرم گرفته شده : ۴۰۰ گرم بیسکویت پتیبور به میزان لازم شکر: یک تا ۲ قاشق غذاخوری پودر کاکائو به مقدار لازم قهوه غلیظ و یا قهوه اسپرسو: یک پیمانه
طرز تهیه تیرامیسو با پتیبور در خانه
► مرحله اول
برای تهیه دسر تیرامیسو ابتدا باید قهوه ای غلیظ نظیر قهوه ترک و یا قهوه اسپرسو را در منزل تهیه کنید اگر هیچ کدام از این قهوه ها را در دسترس نداشتید می توانید از نسکافه برای ساخت تیرامیسو با پتی بور استفاده کنید
سپس به قهوهای که آماده کرده کردید به اندازه دلخواه خود مقداری شکر بیفزایید.
► مرحله دوم
در مرحله بعدی طرز تهیه تیرامیسو با بیسکوییت پتی بور خامه فرم گرفته شده را تهیه کنید می توانید خامه فرم گرفته را به صورت آماده نیز خریداری کنید
سپس خامه را با پنیر ماسکارپونه درون ظرف مناسبی بریزید و با کمک همزن مخلوط این مواد را هم بزنید تا کرم مانند و یکدست شوند.
► مرحله سوم
در این مرحله از دستور تهیه تیرامیسو با کمک قلم مویی مناسب قهوه را روی سطح بیسکویتها بمالید سپس بیسکویتها را به صورت تکی تکی درون ظرفی مناسب بچینید میتوانید
برای آغشته کردن سطح بیسکویتها آنها را به صورت تکیتکی درون قهوه خنک شده فرو ببرید و بهسرعت خارج کنید که در این صورت ممکن است بیسکویتها بیش از اندازه خیس و له شوند.
► مرحله چهارم
بعد از اینکه ته ظرف را با کمک بیسکویتها به طور کامل پوشاندید با کمک قاشق مقداری از کرم خامهای را روی سطح بیسکویتها بریزید سپس با قاشق روی سطح بیسکویتها را صاف کنید.
دوباره یک لایه دیگر از بیسکویت های خیس خورده را روی کرم خامهای بچینید. با توجه به بزرگی ظرف دسر و میزان مواد لازم به روشی که گفته شد چند لایه بیسکویت پتیبور و کرم خامهای روی یکدیگر قرار دهید
تا مواد تمام شوند توجه داشته باشید که لایه بالایی این دسر باید کرم خامهای باشد سپس در انتها مقداری پودر کاکائو الک شده را روی دسر تیرامیسو الک کنید.
► مرحله پنجم
در مرحله آخر طرز تهیه دسر تیرامسو با پتی بور روی ظرف دسر را با کمک سلفون بپوشانید و دسر را به مدت یک شب در یخچال قرار دهید تا طعم همه مواد دسر به خوبی با یکدیگر مخلوط شود سپس بعد از مدت زمان ذکر شده دسر را از یخچال بیرون آورید.
نکات طلایی برای تهیه دسر تیرامیسو با بیسکویت
۱. برای طرز تهیه تیرامیسو میتوانید از بیسکویت ساقه طلایی و یا بیسکویت لیدی فینگر نیز استفاده کنید. ۲. دسر تیرامیسو را میتوانید با تیتاب و کیک اسفنجی و یا با کیک نازک و سبکی نیز در منزل تهیه کنید. تیرامیسو با تیتاب طعم فوق العاده ای پیدا میکند. ۳. برای اینکه ظاهر دسر زیبا و خاص شود می توانید از ترکیب بیسکویت پتیبور کاکائویی با بیسکویت ساده استفاده کنید. ۴. برای اینکه دسر تیرامیسو را از یک رنگی درآورید میتوانید در نحوه تهیه تیرامیسو با بیسکوییت پتیبور مقداری کاکائو به کرم خامهای بیفزایید. ۵. برای راحت برش خوردن دسر تیرامیسو با پتیبور باید توجه داشته باشید که بیسکویتها را بیش از حد با قهوه خیس نکنید. ۶. دسر تیرامیسو هر چقدر بیشتر درون یخچال بماند طعم و مزه بینظیری پیدا میکند.
قنبر پلو یکی از غذاهای سنتی و بسیار خوشمزه شیراز می باشد ولی شاید برای شما هم جالب باشد چرا نام این غذا را قنبر گذاشتند خوب است بدانید این غذا از ترکیب شیره انگور کشمش تهیه می شود و به خاطر همین کمی رنگ غذا تیره است و قدیمی ها معتقد بودند نام قنبر برای این پلو مناسب است. این غذا جز دسته غذاهای گرم می باشد که بسیار مناسب روزهای سرد زمستان است همچنین قنبر پلو به خاطر داشتن شیره انگور و کشمش برای رفع کم خونی نیز بسیار مفید واقع شده است. امروز در فروشگاه اینترنتی برادران زارعی قنبر پلو شیرازی با گوشت قلقلی بسیار خوشمزه را به شما آموزش می دهیم با این غذای سنتی و مفید همراه ما باشید.
مواد لازم برای تهیه قنبر پلو
گوشت چرخ کرده ۳۰۰ گرم
آرد نخودچی ۱ ق غذا خوری
پیاز بزرگ ۳ عدد
کشمش پلویی ۱/۲ پیمانه
شیره انگور ۳ ق غذا خوری
گردو خرد شده ۱ لیوان سر خالی
رب انار ملس ۴ ق غذا خوری
برنج ۳ پیمانه
نمک و فلفل سیاه و زردچوبه به مقدار لازم
طرز تهیه قنبر پلو شیرازی
مرحله اول : تهیه گوشت قلقلی
۱ عدد پیاز گفته شده در دستور را رنده ریز بزنید و آب اضافی آن را بگیرید سپس با گوشت چرخ کرده مخلوط کنید و آرد و کمی فلفل سیاه و زردچوبه و نمک را اضافه کرده و خوب ورز بدهید سپس مخلوط را ۲۰ بار به سطح کوبیده تا در هنگام سرخ شدن ترک نخورد حالا از مواد به اندازه خیلی کوچک بردارید و گرد کنید گوشت قلقلی ها را داخل یخچال بمدت نیم ساعت قرار دهید تا منسجم شود و در هنگام سرخ شدن وا نرود.
مرحله دوم : سرخ کردن گوشت قلقلی
داخل تابه کوچک مقداری روغن ریخته تا داغ شود سپس گوشت قلقلی ها را خوب سرخ کنید و از تابه خارج کنید سپس داخل همان تابه ۲ پیاز دیگر گفته شده در دستور را نگینی بسیار ریز خرد کنید و با مقداری زردچوبه تفت دهید تا طلایی و سبک شود.
مرحله سوم : تهیه مواد قنبر پلو
وقتی پیاز تفت خورد کشمش پلویی و گردو خرد شده را اضافه کنید و با پیاز تفت بدهید سپس رب انار ملس را به همراه گوشت قلقلی اضافه کرده و از روی حرارت بردارید.
مرحله چهارم : پخت قنبر پلو
برنج را از چند ساعت قبل با مقداری نمک خیس کنید سپس روی حرارت گذاشته و بگذارید تا بجوشد سپس در حین جوشیدن کف روی برنج را بگیرید و آبکش کنید، کف قابلمه ته دیگ مورد نظر را بگذارید سپس یک لایه برنج ریخته و مقداری از مواد قنبر پلو را ریخته و این کار را تا جایی ادامه دهید تا مواد قنبر پلو و برنج تمام شود سپس برنج را دم بگذارید و در انتهای پخت کره یا روغن کرمانشاهی روی برنج ریخته و در ظرف سرو بکشید و همراه با سالاد میل کنید. نوش جان
نکات کلیدی در تهیه قنبر پلو
میزان اضافه کردن گردو دلخواه است می توانید کم یا زیاد کنید.
اگر رب انار ترش داشتید کمی شکر اضافه کنید.
بجای شیره انگور شیره خرما هم می توانید اضافه کنید.
گردو ها بهتر است چهار تکه شوند ولی اگر دوست داشتید ریزتر کنید.